Αυτό που ξεχωρίζει έναν στρατιωτικό οργανισμό από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, είναι - πέραν της πειθαρχίας - κυρίως η αίσθηση της παράδοσης, της τιμής και του καθήκοντος.
Αυτά είναι που επιβάλλουν την αντοχή στις κακουχίες, τη δουλειά πολύ πέραν του ωραρίου, ακόμα και την υπέρτατη θυσία της ζωής. Σε αυτά υπάκουσε και το πλήρωμα του ΠΝ 21, όταν απονηώθηκε για την αποστολή αυτοκτονίας της 31ης Ιανουαρίου 1996 στα Ίμια, παραβλέποντας όρια ανέμου, pitch, roll, crew rest κλπ.
Βασικό στοιχείο της παράδοσης, της τιμής και του καθήκοντος είναι και η απόδοση της πρέπουσας τιμής στους πεσόντες. Ένας στρατιωτικός οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του τιμά τους πεσόντες του όπως επιβάλλει η θυσία τους: με τρόπο τελετουργικό και υποβλητικό. Με τρόπο που δείχνει σε όλους, και ιδιαίτερα στους συγγενείς των πεσόντων, ότι αυτός ο στρατιωτικός οργανισμός αναγνωρίζει τη θυσία τους. Με τρόπο λιτό ίσως, αλλά σε καμία περίπτωση πρόχειρο.
Η χθεσινή τελετή στο Ναυτικό Οχυρό Κοτρώνι στη μνήμη του πληρώματος του ΠΝ 21 δεν έγινε στο καλαίσθητο μνημείο που υπάρχει στον υπαίθριο χώρο, αλλά σε ένα υπόστεγο συντήρησης ελικοπτέρων, με ένα επισκευαζόμενο ελικόπτερο ως φόντο. Εννοείται ότι δεν έγινε τιμητική διέλευση ελικοπτέρων όπως συνηθιζόταν τα προηγούμενα χρόνια (λόγω κακοκαιρίας ή μήπως οικονομίας;) Τα στεφάνια κατατέθηκαν σε ένα πρόχειρο ξύλινο ταμπλώ στηριγμένο σε ξύλινο τρίποδο, επί του οποίου είχαν κολληθεί με πινέζες οι φωτογραφίες των πεσόντων.
Το πρόβλημα δεν είναι ούτε η κατάσταση του υποστέγου, ούτε το συγκεκριμένο ξύλινο ταμπλώ: προφανώς το προσωπικό της βάσης έτσι διατάχθηκε άνωθεν, και έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε. Το πρόβλημα είναι η νοοτροπία, που κρύβεται πίσω από την εντολή "μέσα λόγω κακοκαιρίας". Η νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου. Είναι ήδη κακό, όταν κάποιες μονάδες "λόγω κακοκαιρίας" αλλάζουν πρόγραμμα εκπαίδευσης και κάνουν διαλέξεις στο ΚΨΜ. Είναι όμως κάκιστο, όταν για το λόγο αυτό παραβλέπεται ακόμα και ένα τελετουργικό, που αντανακλά τις αξίες για τις οποίες κάποιοι θυσιάστηκαν.
Πράγματι, επικρατούσε κακοκαιρία, και στο Κοτρώνι και παντού. Αδιάφορο. Ας έβγαιναν όλοι οι γαλονάτοι έξω στην κακοκαιρία. Και ο υπουργός. Και ο αρχηγός. Και όλοι οι κοστουμαρισμένοι επίσημοι. Δεν πειράζει, ας βρέχονταν λίγο - δεν είναι από ζάχαρη. Ας βρέχονταν και πολύ. Το πλήρωμα του ΠΝ21 βράχηκε πολύ περισσότερο πριν 16 χρόνια. Και ας μην γίνονταν οι διελεύσεις των ελικοπτέρων αν δεν το επέτρεπε ο καιρός. Αλλά ας ήταν η παρουσία των επισήμων εκεί, στο ύπαιθρο, στο μνημείο, στην κακοκαιρία, η δική τους μικρή θυσία σε ένδειξη αναγνώρισης της ύψιστης θυσίας των πεσόντων.
Όχι για τους πεσόντες - δεν περιμένουν εκείνοι την αναγνώριση από τέτοιες τελετές: βρίσκονται ήδη στο πάνθεον των ηρώων. Τη χρειάζεται όμως η κοινωνία μας αυτή την επίδειξη τιμής: για να διατηρήσει ζωντανές τις αξίες που έβγαλαν Ήρωες σαν τον Αντιπλοίαρχο Χριστόδουλο Καραθανάση, τον Αντιπλοίαρχο Παναγιώτη Βλαχάκο, τον Σημαιοφόρο Έκτορα Γιαλοψό. Είναι όρος επιβίωσης.
εν κρυπτώ