Γράφει ο Laurent Pinsolle *
Χθες, ο ο δείκτης τιμών του γαλλικού χρηματιστηρίου (CAC 40) ανέβηκε στις 3.550 μονάδες, το υψηλότερο μετά από τον περασμένο Αύγουστο, σημειώνοντας αύξηση άνω του 25% σε σύγκριση με το χαμηλότερο, που είχε φθάσει το περασμένο φθινόπωρο, εν μέσω οικονομικής κρίσης.
Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει αυτή η ανάπαυλα.
Ένα διάλειμμα που θα μπορούσε να είναι διαρκείας
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να “αποκαρδιώσουν” τις αγορές: η Ευρωζώνη βρίσκεται σε ύφεση, η τιμή του πετρελαίου απογειώθηκε, το ελληνικό χρέος υπέστη τη διαδικασία ανταλλαγής κάτω από την αξία του, υποδηλώνοντας πιθανά ένα νέο πρόβλημα, το έλλειμμα της Ισπανίας είναι πολύ υψηλότερο από το αναμενόμενο. Με λίγα λόγια, θεωρητικά, υπάρχουν αρκετές κακές ειδήσεις ώστε να προκαλέσουν μια νέα κρίση. Ωστόσο, οι χρηματιστηριακοί δείκτες ανεβαίνουν και τα επιτόκια για το ιταλικό και το ισπανικό χρέος μειώθηκαν σε 5%.
Ο κύριος λόγος που εξηγεί γιατί τις αγορές βρέθηκαν σε ηρεμία είναι φυσικά η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Πράγματι, στα μέσα Δεκεμβρίου, το τελευταίο ευρωπαϊκό σχέδιο φάνηκε να έχει αποτύχει και τα χρηματιστήρια έπεσαν προς τα κάτω. Το σημείο εκκίνησης της αποκατάστασης είναι το πρώτο δάνειο των 489 δισεκατομμυρίων της ΕΚΤ προς τις ιδιωτικές τράπεζες.
Και το δεύτερο δάνειο των 529 δισεκατομμυρίων επέτρεψε να φυσήξει λίγο πιο καθαρός αέρας στις τράπεζες, διευρύνοντας την ανάκαμψη του χρηματιστηρίου.
Οι παρεμβάσεις αυτές αποδεικνύουν ότι οι ευρωπαϊκές αρχές είναι διατεθειμένες να δοκιμάσουν οτιδήποτε χρειαστεί προκειμένου να λειτουργήσει αυτό το τεχνητό νομισματικό μπαρόκ κατασκεύασμα, που λέγεται ευρώ, δεσμεύοντας ακόμη και “παραληρηματικά” ποσά, στο όνομα των ευρωπαϊκών λαών.
Αυτός είναι ο λόγος που το τέλος του ευρώ θα μπορούσε να καθυστερήσει, ακόμη και αν είναι αλήθεια ότι η κρίση στην Ελλάδα θα μπορούσε να προκαλέσει ανά πάσα στιγμή, τα ντόμινο που θα οδηγήσει στο τέλος του ενιαίου νομίσματος .
Μια απατηλή παύση
Ωστόσο, είναι σαφές ότι αυτό το διάλειμμα στην κρίση της ευρωζώνης, όσο κι αν διαρκέσει (μήνες ή χρόνια), είναι εντελώς πλασματική. Τα θεμέλια της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης είναι θνησιγενή. Ακόμη και αν η επιβίωση της επεκτείνεται για λίγα χρόνια χάρις τις εντελώς απερίσκεπτη γενναιοδωρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεν μπορούν να διορθωθούν οι μεγάλες ανισορροπίες που προκαλούνται από το ευρώ, αντίθετα το ενιαίο νόμισμα μόνο τις μεγαλώνει.
Επιπλέον, οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται στην Ευρώπη το μόνο που καταφέρνουν είναι να μεγαλώνουν το κακό. Είναι σαφές ότι η άγρια λιτότητα στην Ελλάδα δεν οδηγεί πουθενά. Το χρέος αυξήθηκε από 113% του ΑΕΠ το 2008 σε 198% το 2012. Και όσον αφορά το σχέδιο αναχρηματοδότησης του χρέους της Αθήνας, αυτό είναι ουσιαστικά φαντασιόκοπο, αν μελετήσει κανείς σοβαρά τις παραδοχές της τρόικας. Πώς η Ευρώπη θα μπορούσε να αναπτυχθεί, όταν ακολουθεί τέτοια επιθετική πολιτική μείωσης των ελλειμμάτων της;
Ο πραγματισμός των Ηνωμένων Πολιτειών δείχνει ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί μια διαφορετική πορεία από εκείνη στην Ευρώπη, που παραχωρεί το όφελος της συντριπτική πλειοψηφία των μη συμβατικών νομισματικών πολιτικών στις τραπεζών, αλλά να το παραχωρήσει στο κράτος και κατ' επέκταση το κοινωνικό σύνολο. Ωστόσο, δεν έλειψαν οι προειδοποιήσεις από τους κορυφαίους οικονομολόγους, συμπεριλαμβανομένων πολλών βραβείο Νόμπελ, όπως ο Krugman και Stiglitz, οι οποίοι εξηγούσαν ότι η Ευρώπη οδηγείται σε αδιέξοδο.
Εν ολίγοις, η οικονομική κρίση μπορεί να φαίνεται προς το παρόν, ότι έληξε προσωρινά στην ευρωζώνη. Αλλά αυτό όμως είναι διπλά απατηλό, διότι πρώτον η ευρωπαϊκή ήπειρος βυθίζεται σε ύφεση (ή, στην καλύτερη περίπτωση, σε μια πολύ χαμηλή ανάπτυξη) και το σημαντικότερο, η κρίση θα επανέλθει αργά ή γρήγορα ...
(*) ο Laurent Pinsolle είναι εκπρόσωπος του γκωλικού Κόμματος “Debout la république “ (σηκώστε ψηλά τη δημοκρατία)